poradnik-logopedyczny.plinterdyscyplinarny serwis logopedyczny

Z wizytą u psychologa

Działy pokrewne » Psychologia » Z wizytą u psychologa

Obecnie coraz więcej jest miejsc, w których zatrudnieni są psycholodzy praktycy - od placówek Służby Zdrowia, po szkoły, poradnie, urzędy i firmy. Są to więc wszystkie te miejsca, w których podstawą działalności jest kontakt z innymi ludźmi. Rodzaj obowiązków wykonywanych przez psychologa zależy przede wszystkim od specyfiki miejsca pracy. Inne są potrzeby w firmie, zainteresowanej aby pracownicy działali efektywnie i lepiej radzili sobie ze stresem, inne zaś w szpitalu, gdzie pacjenci zmagają się z chorobą, cierpieniem i śmiercią.

Gdzie pracują i czym zajmują się psycholodzy praktycy?

Psycholodzy praktycy prowadzą bardzo szeroki zakres działań, można podzielić je następująco:

• psychoprofilaktyka - polega na informowaniu i wyjaśnianiu, aby ułatwić poradzenie sobie z istniejącymi zagrożeniami i zapobiec negatywnym wydarzeniom; może być skierowana np. do młodzieży i dotyczyć ryzyka, jakie niesie ze sobą nadużywanie alkoholu albo do przyszłych matek, które obawiają się porodu - informacje o jego przebiegu i reakcjach organizmu znacznie osłabiają lęk, co ułatwia współpracę z personelem i przyjście dziecka na świat.
• psychoedukacja - również ma na celu informowanie i wyjaśnianie, ale dotyczy raczej spraw, które już mają miejsce; polega np. na ukazaniu postaw czy zachowań, które wpływają na nasze zdrowie i samopoczucie oraz na uczeniu sposobów radzenia sobie w określonych sytuacjach; z psychoedukacji mogą np. korzystać rodzice, którzy chcą się dowiedzieć jak zmienia się psychicznie ich dziecko w poszczególnych fazach rozwoju i jak można je wspomóc, albo rodzina osoby przewlekle chorej, którą niepokoją zmiany w zachowaniu chorego czy jej relacjach z otoczeniem.
• poradnictwo - pomaga w rozwiązywaniu konkretnych problemów, ale nie oznacza tego samego co popularne „radzenie”; psycholog nie daje gotowej recepty, ale naświetla możliwe przyczyny danego problemu, skutki jakie powoduje oraz możliwości działania, które można podjąć w tej sytuacji, wraz z ich konsekwencjami; poradnictwo wiąże się z szerszym spojrzeniem na daną sytuację i ukazaniem aspektów, z których sam zainteresowany mógł nie zdawać sobie sprawy, a które ułatwiają znalezienie rozwiązania; np. żona, która opowiada o nieporozumieniach z mężem może dostrzec, że często sama je prowokuje określony zachowaniem oraz może nauczyć się, jak te zachowania zmienić.
• doradztwo - najbardziej popularne jest w dziedzinach związanych z biznesem, mediami czy polityką; polega na wykorzystaniu wiedzy psychologicznej dla osiągnięcia sukcesu; np. właściciel firmy może poprosić psychologa o pomoc w rekrutacji nowych pracowników pod kontem ich predyspozycji do danej pracy, albo polityk o pomoc w odpowiedniej autoprezentacji.
• orzecznictwo - dotyczy przede wszystkim funkcjonowania psychicznego człowieka; ma na celu stwierdzenie czy jest on sprawny umysłowo, jaki wpływ wywarły na nim sytuacje, których doświadczył, czy może odpowiadać za popełnione czyny, czy jest w stanie wykonywać powierzone mu zadania lub takie, o które dopiero się ubiega; psycholodzy orzecznicy pracują na zlecenie określonych instytucji, np. sądu, policji, wojska, ZUS-u; przeprowadzają m.in. badania psychotechniczne kierowców i badania związane z pozwoleniem na broń.
• rehabilitacja psychospołeczna - jest formą pomocy dla osób powracających do zdrowia po ciężkiej chorobie czy urazie; ma na celu pomoc w przystosowaniu się do nowej sytuacji i odbudowaniu relacji ze światem; np. osoba, która uległa wypadkowi i straciła kończynę, musi nie tylko nauczyć się na nowo wykonywać codzienne czynności, ale też pogodzić się z tym, co się stało, zaakceptować siebie i odnaleźć sens swojego życia.
• psychoterapia - jej celem jest dokonanie trwałej zmiany w sposobie przeżywania czy zachowania człowieka po to, aby mógł on czuć się zdrowszym i bardziej szczęśliwym; korzystają z niej zarówno osoby chore, narzekające na konkretne objawy czy trudności, ale też osoby zdrowe, pragnące rozwinąć własne możliwości; na psychoterapię może się zgłosić np. osoba, która ma za sobą wiele nieudanych związków i chce poznać ewentualne nieuświadamiane wcześniej przyczyny takiego obrotu spraw oraz uwolnić się od tego swoistego fatum.
• interwencja kryzysowa - jest formą pomocy w nagłych, dramatycznych sytuacjach; polega na zapewnieniu bezpieczeństwa, zorganizowaniu podstawowych środków do życia, udzieleniu wsparcia i stworzeniu warunków do odreagowania emocjonalnego i pogodzenia się z faktami; znajduje zastosowanie w przypadku wydarzeń o większym zasięgu, np. klęska żywiołowa, wypadki komunikacyjne, ale też w odniesieniu do pojedynczych osób, np. ofiar przemocy czy gwałtów.
• mediacja - polega na pomocy w szukaniu kompromisu pomiędzy dwoma stronami konfliktu; sytuacja taka może mieć miejsce w pracy - np. kiedy załoga nie może porozumieć się z kierownictwem, w rodzinie - np. kiedy małżonkowie nie mogą dogadać się w kwestii wychowania dzieci, ale też w różnych sytuacjach ekstremalnych - np. gdy psycholog policyjny negocjuje ze stojącym na dachu samobójcą.

Trudno tu wymienić wszystkie sytuacje i osoby, którym może pomóc psycholog, ponieważ dotyczą one zarówno choroby, jak i zdrowia. Zawsze kiedy coś dzieje się ze zdrowiem, znajduje to odbicie w myślach, emocjach, zachowaniu, relacjach z innymi ludźmi. Chorzy potrzebują informacji i wsparcia żeby rozumieć, co się z nimi dzieje w trakcie choroby i jak wspomóc siły odpornościowe swojego organizmu, żeby szybciej wrócić do zdrowia. Rodzina osoby chorej potrzebuje dowiedzieć się, z czego wynikają określone emocje czy zachowania ich bliskiego i jak na nie reagować. Dotyczy to nie tylko chorób psychicznych, ale dokładnie wszystkich. Osoby zdrowe mogą potrzebować pomocy w radzeniu sobie z konkretnymi trudnościami, ale też wiedzy, jak rozwijać własne możliwości i osiągać sukces. Rodzice mogą dowiedzieć się np. jak rozwija się ich dziecko, jak je wspomagać i reagować na określone sytuacje. Młodzież może uzyskać pomoc w wyborze zawodu i pokonaniu trudności szkolnych. Małżonkowie i całe rodziny mogą nauczyć się lepiej dogadywać ze sobą, pracownicy i pracodawcy - rozwiązywać konflikty i planować karierę zawodową, każdy z nas wreszcie - pokonywać stres i czerpać więcej zadowolenia z życia. ? Przecież aby być zdrowym i sprawnym należy pamiętać nie tylko o właściwym odżywianiu, aktywności fizycznej czy odpoczynku, ale też o wewnętrznej równowadze. Dlatego właśnie pójście do psychologa nie jest wstydliwe, ale rozsądne - świadczy o właściwej trosce o siebie.

Usługi psychologiczne można podzielić na:

• publiczne (czyli bezpłatne)
• prywatne (odpłatne).

Gabinety publiczne działają głównie w ramach różnego rodzaju poradni, np. psychologiczno - pedagogicznej, zdrowia psychicznego, odwykowej. Zwykle nie potrzeba tam żadnego skierowania, ale najlepiej jest umówić się na wizytę wcześniej. Trzeba też przygotować się na pewien czas oczekiwania - od kilku dni do kilku tygodni, zależnie od ilości pacjentów.

Gabinety prywatne są miejscem działalności pojedynczego psychologa lub kilku osób współpracujących ze sobą. Reklamy o rodzaju proponowanych usług znajdują się m.in. w samym gabinecie, w placówkach pokrewnych, na ulotkach, wizytówkach, w prasie. Zazwyczaj czas oczekiwania na wizytę prywatną jest krótszy, a termin i godzina spotkania ustalane są podczas rejestracji wizyty.

W przypadku wizyty u psychologa znaczenia nabierają nie tylko jego specjalistyczne umiejętności, ale również styl bycia, sposób mówienia, klimat rozmowy. To, co odpowiada jednej osobie, może zupełnie nie odpowiadać innej. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy upewnić się, że specjalista do którego trafiamy jest tym, za kogo się podaje - jest to gwarancją bezpieczeństwa i profesjonalizmu. Można poprosić o pokazanie dyplomu czy określonych zaświadczeń potwierdzających kwalifikacje.

Przed wizytą u psychologa dobrze jest poświęcić sobie trochę czasu, zastanowić się nad ważnymi dla siebie sprawami i spróbować znaleźć odpowiedź na następujące pytania:

• jaka jest moja aktualna sytuacja życiowa?
• co sprawia mi trudność, stanowi problem?
• co chcę w tej sprawie osiągnąć, co jest moim celem?
• czego oczekuję od psychologa, jakiego rodzaju pomocy?

Przebieg spotkania z psychologiem zależy przede wszystkim od tego, czego potrzebuje pacjent - konkretnych informacji i wyjaśnienia wątpliwości, podzielenia się trudnymi doświadczeniami, nabycia określonych umiejętności, rozliczenia się z przeszłością, pozbycia się objawów, czy dokonania zmian w aktualnej sytuacji. Ponadto każdy psycholog ma swój własny styl pracy i prowadzi spotkanie w ustalonym przez siebie czasie oraz w sposób, który uważa za najbardziej efektywny. Ilość potrzebnych spotkań z psychologiem to sprawa indywidualna i zależy m.in. od: powodu wizyty, oczekiwanych efektów, zaangażowania pacjenta. Czasem wystarcza jedno spotkanie, w innym wypadku potrzebny jest nawet kilkuletni kontakt.

Marzena Mieszkowicz - neurologopeda