poradnik-logopedyczny.plinterdyscyplinarny serwis logopedyczny

Oprogramowanie do diagnozy i terapii logopedycznej „LOGOPEDIA” firmy YDP

Oprogramowanie » Oprogramowanie do diagnozy i terapii logopedycznej „LOGOPEDIA” firmy YDP

Young Digital Poland S.A. to światowej klasy producent komputerowych programów edukacyjnych (seria EuroPlus+, eduROM) oraz najpopularniejszych w Polsce programów wspomagających terapię logopedyczną, m.in. Logo-gry, Sfonem, Echokorektor, Mówiące obrazki. Programów, które uatrakcyjniają i uprzyjemniają terapię, a przede wszystkim zwiększają motywację do ćwiczeń językowych.

Prawidłowy rozwój mowy to ważny czynnik powodzenia szkolnego. Wczesna diagnoza problemów logopedycznych pozwala w porę dostrzec trudności dziecka i szybciej oraz skuteczniej je zniwelować zanim dziecko rozpocznie naukę w szkole. Powszechnie wiadomo, że terapia dziecka z wadą wymowy wymaga wielu żmudnych ćwiczeń, podczas których mały pacjent nierzadko się zniechęca. W wykonywaniu wielokrotnie powtarzających się czynności, odciążyć logopedę może komputer. Dziecko, mając kontakt z komputerem, pracuje znacznie chętniej, gdyż kojarzy terapię głównie z zabawą.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska logopedów, firma Young Digital Poland S.A. opracowała kompleksowy multimedialny pakiet programów do diagnozy i terapii logopedycznej „LOGOPEDIA”, dodatkowo wzbogacony o aplikację zarządzającą (tzw. aplikacja logopedy). Pakiet LOGOPEDIA daje możliwość ciągłego monitorowania terapii, pozwala na bieżącą analizę stopnia zaburzenia płynności mowy i zindywidualizowanie procesu terapeutycznego. Program przeznaczony jest do terapii mowy dzieci w wieku szkolnym, umiejących czytać, jednak całość programu może być używana również do terapii mowy dzieci młodszych, gdyż wszystkie głoski, sylaby, wyrazy i zdania są nagrane i dziecko może je odsłuchać. Program ten może być również wykorzystywany w domu, przez rodziców dzieci z wadami wymowy dla utrwalania i automatyzacji wywołanych wcześniej na zajęciach logopedycznych głosek. Wskazane jest jednak, aby rodzic lub opiekun był obecny przy dziecku podczas zajęć logopedycznych, a potem podczas zabawy w domu, gdyż będzie mógł podpowiedzieć mu, czy realizacja danej głoski była prawidłowa (na tyle, na ile rodzic jest w stanie to stwierdzić). Program może być z powodzeniem stosowany w pracy z osobami autystycznymi, z upośledzeniem umysłowym oraz w pracy z dorosłymi z afazją. W skład pakietu „LOGOPEDIA” wchodzą:

• Program zarządzający - Aplikacja logopedy
• Programy logopedyczne

Program zarządzający - Aplikacja logopedy

Aplikacja logopedy umożliwia rejestrację pacjentów, zapisywanie wyników diagnozy logopedycznej, jak również śledzenie postępów w terapii logopedycznej. Logopeda ma możliwość zapisywania w niej dźwięków nagranych podczas diagnozy logopedycznej, jak i późniejszych zajęć terapeutycznych. W aplikacji mogą być również przechowywane wszystkie nagrane przez dziecko podczas zajęć terapeutycznych dźwięki (tzw. zapis z sesji z komputerem). W każdym momencie terapii, logopeda będzie mógł wrócić do poprzednio nagranego materiału.

Część aplikacji przeznaczona do diagnozy logopedycznej zawiera ankietę, w której logopeda zapisuje wyniki badania budowy i sprawności narządów mowy. Wyniki tej ankiety można wydrukować. Logopeda może również zbadać mowę opowieściową, korzystając z załączonych w Aplikacji logopedy obrazków sytuacyjnych, jak również zdiagnozować stopień opanowania czytania i pisania. Po zakończeniu diagnozy logopedycznej, logopeda będzie mógł założyć kartotekę każdych następnych zajęć, zapisując w niej nagrania pacjenta, uwagi i wskazania do dalszej terapii. W każdej chwili logopeda będzie mógł otworzyć taką „kartotekę” wybranych zajęć lub diagnozy logopedycznej i odsłuchać nagrane wtedy wyrazy. Jest to, więc niezwykle przydatna w pracy logopedy „dokumentacja” diagnostyczno-terapeutyczna.

W Aplikacji logopedy znajdują się również gotowe do wydruku szablony skierowań do różnych specjalistów, szablon opinii logopedycznej, diagnozy logopedycznej i zaleceń do pracy w domu.

Programy logopedyczne

To unowocześnione i wzbogacone o dodatkowe możliwości wersje dotychczasowych programów (LOGO-gry, Sfonem, Echokorektor) oraz zupełnie nowe programy wykorzystujące zaawansowane technologie komputerowe służące do diagnozy i terapii zaburzeń artykulacji poszczególnych głosek, np. szeregu syczącego, szumiącego, itd. Jedną z części Aplikacji logopedy jest część ćwiczeniowa (tzw. aplikacja pacjenta), zawierająca wszystkie „stare” programy logopedyczne autorstwa Young Digital Poland S.A. (za wyjątkiem Mówiących obrazków), w nowej graficznie i funkcjonalnie wersji, jak również nowe programy do ćwiczeń wspomagających terapię konkretnych głosek. Pierwsze wydanie programu (2005 r.) zawiera następujący materiał:

• Aplikacja logopedy,
• Szereg ciszący: ś, ź, ć, dź,
• Szereg syczący: s, z, c, dz,
• Szereg szumiący: sz, ż, cz, dż,
• Różnicowanie szeregów,
• Głoska r,
• Sfonem - program do terapii słuchu fonemowego, (nowa wersja)
• Echokorektor - program do terapii jąkania (nowa wersja),
• Logo-gry (nowa wersja).

Ponadto oprócz ćwiczeń wspomagających terapię głosek, program będzie zawierał wiele programów narzędziowych:

• Wymowa - program umożliwiający nagranie swojego głosu i porównanie fal dźwiękowych ze wzorcem. W programie dostępne będą wszystkie głoski i materiał wyrazowy zgromadzony w programie.
• Gimnastyka warg i języka - propozycje ćwiczeń usprawniające artykulatory (ćwiczenia języka, warg i podniebienia miękkiego) przedstawione w formie zabawnej historyjki, dobrane odpowiednio do danej wady wymowy.
• Uczę się pisać - animacje przedstawiające litery drukowane, małe i wielkie pisane, jak również prezentujące poprawny kierunek pisania liter. Litery te będzie można wydrukować w liniaturze i przekazać dziecku do ćwiczeń w domu.
• Rozwój mowy dziecka - tabela zawierająca podstawowe informacje o procesie powstawania poszczególnych głosek w ontogenezie. Logopeda będzie mógł wydrukować ją i przekazać rodzicom jako informację o rozwoju mowy dziecka.
• Labiogramy - zdjęcia układu warg przy wymawianiu 14 głosek języka polskiego: a, e, o, u, s, z, sz, ż, p, b, m, w, f, l. Program zawierać będzie grę polegającą na układaniu wyrazów z labiogramów.

Szereg ciszący służy do diagnozy i terapii głosek ś, ź, ć, dź. Głoski te albo są zniekształcane, albo zamieniane na ich twarde odpowiedniki jak: s, z, c, dz.

Moduł Szeregu ciszącego zawiera materiał ćwiczeniowy przeznaczony do każdego etapu terapii głoski. Na początku terapii głoska ćwiczona jest w izolacji. Ćwiczenie polega na wymawianiu przez pacjenta do mikrofonu wywołanej głoski, w wyniku czego następuje reakcja programu na natężenie dźwięku. Następnie głoska utrwalana jest w sylabach i logotomach. Pacjent słucha wzorcowej wymowy lektora, nagrywa sylabę lub logotom i odsłuchuje swojego nagrania. Gdy poprawnie wymówi żądany dźwięk (nagrania weryfikuje logopeda), włącza słoneczko, co jest równoznaczne z nagrodą w postaci animacji. Każdy wysiłek dziecka jest więc nagradzany.

Kolejne etapy terapii to: ćwiczenia głoski w wyrazach jedno- i dwusylabowych z daną głoską w nagłosie, w wyrazach dwusylabowych i trzysylabowych z głoską w śródgłosie, w wyrazach dwusylabowych i trzysylabowych z głoską w wygłosie, w zestawieniach dwuwyrazowych z daną głoską i w zdaniach z daną głoską. Następnie głoska ta utrwalana jest w tekście.

Każda część ćwiczeniowa zawiera dziesiątki ilustracji i animacji, układanek, kolorowanek, puzzli, gier wspomagających terapię. Istnieje również możliwość nagrania głosu pacjenta (po uprzednim wysłuchaniu wymowy wzorcowej) i odsłuchania nagrania na każdym etapie terapii. Dzięki temu pacjent uświadomi sobie swój sposób wymowy. Każde poprawne nagranie premiowane jest włączeniem się animacji lub możliwością zagrania w grę lub ułożenia układanki.

W programie zastosowano dodatkowe uatrakcyjnienie ćwiczeń w postaci wymienialnych ilustracji i ćwiczeń. Zdarza się, że dany etap terapii trwa dość długo i istnieje konieczność wielokrotnego wykorzystania jednego ćwiczenia. Aby dziecko nie czuło znużenia wykonywaniem ciągle tego samego zadania, po każdym wejściu na stronę bądź „zresetowaniu” ćwiczenia, na stronie wyświetlana jest inna ilustracja. Dziecko będzie więc miało wrażenie, że wykonuje inne ćwiczenie.

Na wielu stronach umieszczone zostały pliki zawierające wszystkie obrazki w wersji czarno-białej. Pliki te można wydrukować i wręczyć pacjentowi po zajęciach jako zadanie domowe.

Niezwykle istotną cechą programu jest zachowanie tzw. czystości fonetycznej materiału wyrazowego. Wyrazy do terapii zostały dobrane w taki sposób, aby nie zawierały głosek konkurencyjnych, np. z różnych szeregów i żeby w początkowej fazie terapii głoski nie pojawiły się wyrazy zawierające zbitki spółgłoskowe. Wyrazy ćwiczeniowe nie zwierają również wygłosowej pozycji głosek dźwięcznych. Ta cecha programu zasadniczo odróżnia go od większości pomocy logopedycznych dostępnych na rynku.

Szereg syczący służy do diagnozy i terapii głosek s, z, c, dz. U dzieci najczęściej spotyka się zamianę tych głosek na: ś, ź, ć, dź albo na dźwięki pośrednie pomiędzy twardymi a miękkimi.

Moduł Szeregu syczącego zawiera materiał ćwiczeniowy przeznaczony do każdego etapu terapii głoski. Na początku terapii głoska ćwiczona jest w izolacji. Ćwiczenie polega na wymawianiu przez pacjenta do mikrofonu wywołanej głoski, w wyniku czego następuje reakcja programu na natężenie dźwięku. Następnie głoska utrwalana jest w sylabach i logotomach. Pacjent słucha wzorcowej wymowy lektora, nagrywa sylabę lub logotom i odsłuchuje swojego nagrania. Gdy poprawnie wymówi żądany dźwięk (nagrania weryfikuje logopeda), włącza słoneczko, co jest równoznaczne z nagrodą w postaci animacji. Każdy wysiłek dziecka jest więc nagradzany.

Kolejne etapy terapii to: ćwiczenia głoski w wyrazach jedno- i dwusylabowych z daną głoską w nagłosie, w wyrazach dwusylabowych i trzysylabowych z głoską w śródgłosie, w wyrazach dwusylabowych i trzysylabowych z głoską w wygłosie, w zestawieniach dwuwyrazowych z daną głoską i w zdaniach z daną głoską. Następnie głoska ta utrwalana jest w tekście.

Każda część ćwiczeniowa zawiera dziesiątki ilustracji i animacji, układanek, kolorowanek, puzzli, gier wspomagających terapię. Istnieje również możliwość nagrania głosu pacjenta (po uprzednim wysłuchaniu wymowy wzorcowej) i odsłuchania nagrania na każdym etapie terapii. Dzięki temu pacjent uświadomi sobie swój sposób wymowy. Każde poprawne nagranie premiowane jest włączeniem się animacji lub możliwością zagrania w grę lub ułożenia układanki.

W programie zastosowano dodatkowe uatrakcyjnienie ćwiczeń w postaci wymienialnych ilustracji i ćwiczeń. Zdarza się, że dany etap terapii trwa dość długo i istnieje konieczność wielokrotnego wykorzystania jednego ćwiczenia. Aby dziecko nie czuło znużenia wykonywaniem ciągle tego samego zadania, po każdym wejściu na stronę bądź „zresetowaniu” ćwiczenia, na stronie wyświetlana jest inna ilustracja. Dziecko będzie więc miało wrażenie, że wykonuje inne ćwiczenie.

Na wielu stronach umieszczone zostały pliki zawierające wszystkie obrazki w wersji czarno-białej. Pliki te można wydrukować i wręczyć pacjentowi po zajęciach jako zadanie domowe.

Niezwykle istotną cechą programu jest zachowanie tzw. czystości fonetycznej materiału wyrazowego. Wyrazy do terapii zostały dobrane w taki sposób, aby nie zawierały głosek konkurencyjnych, np. z różnych szeregów i żeby w początkowej fazie terapii głoski nie pojawiły się wyrazy zawierające zbitki spółgłoskowe. Wyrazy ćwiczeniowe nie zwierają również wygłosowej pozycji głosek dźwięcznych. Ta cecha programu zasadniczo odróżnia go od większości pomocy logopedycznych dostępnych na rynku.

Szereg szumiący służy do diagnozy i terapii głosek sz, ż, cz, dż. W praktyce głoski te najczęściej są zamieniane na ich łatwiejsze odpowiedniki z pozostałych dwóch szeregów: ciszącego i syczącego, bądź deformowane; np. sz jest zastępowane przez s lub ś.

Moduł Szeregu szumiącego zawiera materiał ćwiczeniowy przeznaczony do każdego etapu terapii głoski. Na początku terapii głoska ćwiczona jest w izolacji. Ćwiczenie polega na wymawianiu przez pacjenta do mikrofonu wywołanej głoski, w wyniku czego następuje reakcja programu na natężenie dźwięku. Następnie głoska utrwalana jest w sylabach i logotomach. Pacjent słucha wzorcowej wymowy lektora, nagrywa sylabę lub logotom i odsłuchuje swojego nagrania. Gdy poprawnie wymówi żądany dźwięk (nagrania weryfikuje logopeda), włącza słoneczko, co jest równoznaczne z nagrodą w postaci animacji. Każdy wysiłek dziecka jest więc nagradzany.

Kolejne etapy terapii to: ćwiczenia głoski w wyrazach jedno- i dwusylabowych z daną głoską w nagłosie, w wyrazach dwusylabowych i trzysylabowych z głoską w śródgłosie, w wyrazach dwusylabowych i trzysylabowych z głoską w wygłosie, w zestawieniach dwuwyrazowych z daną głoską i w zdaniach z daną głoską. Następnie głoska ta utrwalana jest w tekście.

Każda część ćwiczeniowa zawiera dziesiątki ilustracji i animacji, układanek, kolorowanek, puzzli, gier wspomagających terapię. Istnieje również możliwość nagrania głosu pacjenta (po uprzednim wysłuchaniu wymowy wzorcowej) i odsłuchania nagrania na każdym etapie terapii. Dzięki temu pacjent uświadomi sobie swój sposób wymowy. Każde poprawne nagranie premiowane jest włączeniem się animacji lub możliwością zagrania w grę lub ułożenia układanki.

W programie zastosowano dodatkowe uatrakcyjnienie ćwiczeń w postaci wymienialnych ilustracji i ćwiczeń. Zdarza się, że dany etap terapii trwa dość długo i istnieje konieczność wielokrotnego wykorzystania jednego ćwiczenia. Aby dziecko nie czuło znużenia wykonywaniem ciągle tego samego zadania, po każdym wejściu na stronę bądź „zresetowaniu” ćwiczenia, na stronie wyświetlana jest inna ilustracja. Dziecko będzie więc miało wrażenie, że wykonuje inne ćwiczenie.

Na wielu stronach umieszczone zostały pliki zawierające wszystkie obrazki w wersji czarno-białej. Pliki te można wydrukować i wręczyć pacjentowi po zajęciach jako zadanie domowe.

Niezwykle istotną cechą programu jest zachowanie tzw. czystości fonetycznej materiału wyrazowego. Wyrazy do terapii zostały dobrane w taki sposób, aby nie zawierały głosek konkurencyjnych, np. z różnych szeregów i żeby w początkowej fazie terapii głoski nie pojawiły się wyrazy zawierające zbitki spółgłoskowe. Wyrazy ćwiczeniowe nie zwierają również wygłosowej pozycji głosek dźwięcznych. Ta cecha programu zasadniczo odróżnia go od większości pomocy logopedycznych dostępnych na rynku.

Różnicowanie szeregów służy do diagnozy i terapii umiejętności różnicowania głosek trzech szeregów. Jest to najtrudniejszy etap w terapii logopedycznej. Najefektywniej przebiega ono w zabawie.

Podobnie jak w przypadku trzech opisanych powyżej programów służących do terapii głosek poszczególnych szeregów każda część ćwiczeniowa zawiera wiele ilustracji i animacji, układanek, kolorowanek, puzzli, gier wspomagających terapię. Tu również istnieje możliwość nagrania głosu pacjenta (po uprzednim wysłuchaniu wymowy wzorcowej) i odsłuchania nagrania na każdym etapie terapii. Analogicznie jak w przypadku terapii poszczególnych szeregów, w programie zastosowano dodatkowe uatrakcyjnienie w postaci wymienialnych ilustracji i ćwiczeń.

Na wielu stronach umieszczone zostały pliki zawierające wszystkie obrazki w wersji czarno-białej. Pliki te można wydrukować i wręczyć pacjentowi po zajęciach jako zadanie domowe.

Program Sfonem należy do analitycznych programów logopedycznych, umożliwia bowiem badanie słuchu fonemowego u dzieci. Przeprowadzany za pomocą programu test sprawdza, czy badana osoba słyszy różnicę pomiędzy określonymi opozycjami fonemowymi (koza:kosa, zebra:żebra itp.). Program służy także kształceniu słuchu fonemowego, a zatem ćwiczeniu sprawności słyszenia.

W programie, każdemu wypowiadanemu przez komputer słowu przypisana jest kolorowa ilustracja. Połączenie przez dziecko obrazka z odpowiadającym mu słowem sugeruje poprawność procesu słyszenia.

Użycie kolorowych ilustracji oraz umożliwienie emisji naturalnego głosu sprawia, że program może być również wykorzystany w innej - edukacyjnej - pracy z dziećmi.

Głoska „r” to program do terapii rerania, które jest wadą wymowy polegającą na nieprawidłowej realizacji głoski r. W terapii głoski r zastosowano inną, odpowiednią do terapii rotacyzmów kolejność wprowadzania wyrazów.

Na początku terapii uczeń musi przejść ćwiczenia wstępne, w których wykorzystano dźwięki pomocnicze do wywołania głoski r. Następnie przechodzi do ćwiczeń dźwiękowych wspomagających wymowę r w grupach spółgłoskowych tr i dr, pr i br, kr i gr, wr i fr w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Kolejnym etapem są ćwiczenia głoski r między samogłoskami, w wygłosie, w nagłosie przed spółgłoską, w nagłosie przed samogłoską, a następnie głoska ćwiczona jest w izolacji.

Każda część ćwiczeniowa zawiera dziesiątki ilustracji i animacji, układanek, kolorowanek, puzzili, gier wspomagających terapię. Istnieje również możliwość nagrania głosu pacjenta (po uprzednim wysłuchaniu wymowy wzorcowej) i odsłuchania nagrania na każdym etapie terapii. Dzięki temu pacjent uświadomi sobie swój sposób wymowy. Każde poprawne nagranie premiowane jest włączeniem się animacji lub możliwością zagrania w grę lub ułożenia układanki.

W programie zastosowano dodatkowe uatrakcyjnienie ćwiczeń w postaci wymienialnych ilustracji i ćwiczeń. Zdarza się, że dany etap terapii trwa dość długo i istnieje konieczność wielokrotnego wykorzystania jednego ćwiczenia. Aby dziecko nie czuło znużenia wykonywaniem ciągle tego samego zadania, po każdym wejściu na stronę bądź „zresetowaniu” ćwiczenia, na stronie wyświetlana jest inna ilustracja. Dziecko będzie więc miało wrażenie, że wykonuje inne ćwiczenie.

Na wielu stronach umieszczone zostały pliki zawierające wszystkie obrazki w wersji czarno-białej. Pliki te można wydrukować i wręczyć pacjentowi po zajęciach jako zadanie domowe.

Echokorektor jest programem wykorzystywanym w terapii jąkania. Został on oparty na metodzie Echo. Istotą tej metody jest mówienie w sposób zsynchronizowany z własnym echem opóźnionym o 0,1 - 0,3 sek. - dzięki temu niepłynność artykulacji nie pojawia się.

Praca z Echokorektorem polega na wypowiadaniu do mikrofonu słów, zdań i zwrotów ćwiczeniowych. Komputer, po odpowiednim przetworzeniu dźwięku z mikrofonu, „wysyła” go do słuchawek ćwiczącego. Osoba poddawana terapii słyszy w słuchawkach własny głos opóźniony o zadany interwał czasowy.

Echokorektor korzysta z cyfrowego dźwięku, który zapisywany jest do pamięci komputera. Dzięki temu zapewnia on nienaganną pracę i wysoką, niezmienną w czasie eksploatacji jakość dźwięku.

Minimalne wymagania techniczne dla PC

• system operacyjny Windows 98/ME/2000/XP
• procesor Pentium III 800MHz
• 256 MB pamięci operacyjnej;

Pozostałe parametry

• 100 MB wolnej przestrzeni na dysku
• karta grafiki pracująca z rozdzielczością 800x600 z tysiącami kolorów
• napęd CD ROM/DVD 24 x
• 16-bitowa karta dźwiękowa
• Internet Explorer 5.5 i wyższy
• mysz
• głośniki lub słuchawki
• mikrofon
• port USB 1.0
• wejście liniowe

Program wymaga zainstalowanego protokołu TCP/IP w systemie MS Windows. W komputerach nie- wyposażonych w kartę sieciową należy wraz z protokołem TCP/IP zainstalować kartę Dial-up (dla systemów MS Windows 9x) lub kartę Microsoft LooPback (dla systemów MS Windows 2000/XP).

Wszystkie programy logopedyczne działają tylko po uprzednim zainstalowaniu Aplikacji logopedy. Jedynym wyjątkiem są LOGO-gry, które działają jako samodzielny program.

Adres producenta:

Young Digital Poland S.A.
ul. Słowackiego 175
80-298 Gdańsk
tel.: (058) 349 44 44, 768 22 22
fax: (058) 349 44 11, 768 22 11

ydpmm@ydp.com.pl
http://www2.ydp.com.pl/ydp/multimedia/Logopedia.html

Opracowanie: Marzena Mieszkowicz