poradnik-logopedyczny.plinterdyscyplinarny serwis logopedyczny

„Pisanie oczami” - DASHER - program komputerowy dla osób z niedowładem rąk oraz użytkowników laptopów.

Peryferia - ułatwienia » „Pisanie oczami” - DASHER - program komputerowy dla osób z niedowładem rąk oraz użytkowników laptopów.

Nowy program komputerowy, który na podstawie ruchu gałek ocznych samodzielnie wybiera pożądaną literę, pozwala osobom z niedowładem rąk pisać dwa razy szybciej niż dotąd.

Dasher to wydajny interfejs wprowadzania tekstu, obsługiwany przez naturalne dla człowieka gesty wskazywania. Jest konkurencyjnym systemem wprowadania tekstu, wygodnym do zastosowania tam, gdzie np. nie ma miejsca na pełnowymiarowe klawiatury.

• w komputerach typu palmtop;
• w komputerach odzieżowych (wearable);
• gdy obsługujesz komputer jedna ręką: joystick, ekran dotykowy, trackball, czy mysz;
• gdy obsługujesz komputer bez użycia rąk (np. urządzenie śledzące ruch głowy lub oczu).

Naukowcy David Ward i David MacKay z Cavendish Laboratory w Cambridge stworzyli nowe oprogramowanie komputerowe o nazwie Dasher, które interpretuje, którą literę ma wybrać na podstawie kierunku ruchu gałek ocznych osoby siedzącej przed ekranem komputera. Ruch oczu jest śledzony przez kamerę. Aby napisać literę użytkownik musi długo wpatrywać się w nią na klawiaturze wyświetlonej na ekranie.

Zasada działania Dashera jest bardziej dopasowana do możliwości ludzkich oczu niż inne programy i wykorzystuje ich naturalny sposób pracy. Dasher umożliwia bowiem piszącym „przebieganie” wzrokiem po ekranie i nie wymaga skupiania go na danej literze. Dzięki temu oczy męczą się dużo wolniej, a metoda staje się wygodniejsza i łatwiejsza w użyciu. Po wybraniu pierwszej litery, na ekranie są wyświetlone w kolejności alfabetycznej wszystkie możliwe pary, jakie może ona stworzyć z innymi literami. To ułatwia użytkownikowi szybki wybór kolejnej litery, wystarczy jedynie przesunąć wzrok na daną parę liter. Proces ten jest kontynuowany aż do momentu, w którym komputer zaczyna „zgadywać”, o jakie słowo chodzi piszącemu, co dodatkowo zwiększa tempo pisania. Program próbuje również „wywnioskować” z kontekstu zdania, jakie kolejne słowo może być użyte.
Dasher to interfejs powiększający. Użytkownik wskazuje dokąd chce pójść i program przybliża to miejsce. Świat, w którym się porusza składa się z liter, więc wszystko, obok czego użytkownik przechodzi, odpowiada kawałkom tekstu. Im więcej liter minie po drodze, tym więcej napisze. Chcąc utworzyć tekst, użytkownik Dasher`a obiera kierunek podróży w stronę żądanej litery, mija ją i zmierza ku następnej.

Aby interfejs był wydajny, projektanci użyli przewidywalności modelu danego języka, aby określić jak duża część wirtualnego świata ma być poświęcona każdemu kawałkowi tekstu. Bardzo prawdopodobnym urywkom tekstu są przypisane duże obszary wirtualnego gruntu, dlatego łatwo do nich trafić, a zatem są one proste do napisania. Mało prawdopodobne kawałki tekstu (np. z błędami literowymi) dostają mniej miejsca, więc są trudniejsze do znalezienia, czyli napisania. Model językowy sam się doskonali - jeśli raz użyje ktoś nowego słowa, to następnym razem będzie je znacznie łatwiej napisać.

Okazuje się, że już po godzinnym treningu użytkownik może napisać 25 słów na minutę, podczas gdy dotychczas stosowane metody „pisania oczami” pozwalają na pisanie 15 słów na minutę. Osoby doświadczone w pracy z programem Dasher potrafią napisać nawet do 34 słów na minutę. A liczba błędów jest 5 razy mniejsza. Użytkownicy Dasher`a podkreślają, że pisanie z programem Dasher jest dużo szybsze i mniej stresujące. Dasher jest szybki i wydajny. Łatwo nauczyć się nim posługiwać i czerpać z niego prawdziwą przyjemność.

Jak podkreślają autorzy Dashera, nowe oprogramowanie funkcjonuje z powodzeniem w wielu językach. Jest nie tylko wydajną i szybką, ale też zabawną metodą pisania na komputerze i może być wykorzystywany nie tylko przez osoby z niedowładem kończyn, ale też np. przez użytkowników laptopów.

Wielką przewagą Dasher'a nad innymi predykcyjnymi interfejsami wprowadzania tekstu jest to, że nie rozróżnia się w nim trybów pracy. A zatem użytkownik nie musi przełączać się z trybu wprowadzania tekstu do trybu „akceptowania przewidzianych słów”. Dasher jest trochę jak gra zręcznościowa, wygląda jak literowy atak „morderczych alfabetów”.

Inną zaletą jest to, że łatwo jest nauczyć Dasher'a przewidywania dowolnego stylu pisania.

Opracowanie: Marzena Mieszkowicz